Latince adı
Siphonaptera takımı
Dış görünüşü
Erginleri 2,5 mm boyunda küçük ve kanatsızdır. Küçük iğnelerle kaplıdır ve ağızları çok keskindir.
Davranışları, beslenme ve tabiatı
Ergin pireler, kurbanlarından kan emen parazitlerdir. Pire larvaları ise, özellikle sindirilmemiş kan içeren ergin pirelerin dışkıları da dâhil olmak üzere, organik artıklardan beslenirler.
Üreme
Pire yumurtaları, konakçı üzerinde değil yerde, halılarda, kilimlerde, yatak örtülerinde, döşemelerde ya da yerdeki çatlaklarda kuluçka evresini geçirirler ve çoğu pire iki gün içinde yumurtadan çıkar.
Pire istilasının belirtileri
Pirelerin faal olduğuna dair birçok belirti vardır. En belirgin işaret ise evcil hayvanların sürekli kendilerini kaşımaları ve yalamalarıdır. Bu tür davranışlar, ergin pirelerin evcil hayvanın kanıyla beslenmesi sonucu evcil hayvanlara verdikleri rahatsızlıktan kaynaklanır. Ev sahibi ya da veterinerin, evcil hayvanı ve de kürkünü dikkatli bir şekilde incelemesi gerekir. İnsanlar üzerinde de kaşındırıcı ısırık izleri görülebilir. Bu durumda ise bir tıp doktoruna başvurulmalıdır çünkü pireler dışında da cildi tahriş eden başka hastalıklar olabilir. Ayrıca pire pisliği ve ergin pirelerin dışkıları, pirelerin faal olduğunun bir göstergesidir. Pire dışkısı, iri öğütülmüş karabiber tanelerine benzer ve konakçı evcil hayvanın yaşadığı hayvan yatakları, halılar, kilimler ve diğer yerlerde görülür.
Diğer bilgiler
PİRELER HAKKINDA
Pireler harici parazitlerdir ve ergin pireler konakçılarının derileri üzerinde sürünürken görülebilirler. Ergin pireler ortalama 2,5 mm uzunluğundadır. Vücutları parlak ve kırmızımsı kahverengi rengindedir ve hayvanların kürklerinde rahat hareket etmelerini sağlayacak sıkıştırılmış mikroskobik tüylerle kaplıdır. Pirelerin kanatları olmasa da uzun mesafeler üzerinden sıçrayabilirler. Üç çift uzun bacakları vardır.
Kedi piresi, Türkiye’de en sık görülen pire cinsi olsa da köpek, insan ve fare pireleri de görülür. Pireler, genellikle köpekler, kediler, tavşanlar, sincaplar, sıçanlar, fareler gibi tüylü evcil ya da yırtıcı hayvanlardan beslenirler. İnsanlar, pireler için tercih edilen yiyecek kaynakları değillerdir ve sadece insanlardan beslenerek bir pire nüfusunun hayatta kalabilmesi mümkün değildir.
Dişi pire, yumurtalarını konakçının yüzey tüylerine ya da derisine bırakırlar. Sonra, bu yumurtalar konakçıdan yere düşüp halılara, yatak örtülerine ve mobilyalara yerleşebilirler ve 12 gün içerisinde bu yumurtalardan larvalar çıkar. Pire larvaları, ışığı tercih etmezler ve çatlaklarda ve yarıklarda buldukları organik maddelerden beslenirler. Yaklaşık 18 günde larvalar, etraflarına küçük koza yapı örerek pupa evresine geçerler. Yaklaşık 2 hafta sonra da ergin pireler çıkar ve yiyecek kaynakları aramaya başlarlar. Pireler, evcil hayvanların ve çiftlik hayvanları gibi diğer hayvanların bulundukları yerlerde büyük popülasyonlar halinde bulunurlar. Pire popülasyonunu ortadan kaldırmak için genellikle birçok yöntem bir arada kullanılır.
Pireler tarafından ısırılmış evcil hayvanlar durmadan kendilerini kaşırlar. Pireler aynı zamanda insanlardan da beslenirler ve bazı insanların pirelere karşı alerjileri olabilir. Pirelerin bazen tifo ve tülaremi gibi hastalıkları insandan insana taşıdıkları da görülür.
Pireyle mücadele
Pire istilası çok yönlü bir mücadele planı gerektirir. Sadece evcil hayvanın üzerindeki pirelerle mücadele ya da bireysel pire ısırıklarıyla ilgilenmek evinizi pirelerden kurtarmak için yeterli olmayacaktır. Pireyle mücadelenin etkin yolu hem kimyasal hem de fiziksel yöntemler içermeli ve sadece evcil hayvanınız üzerinde değil evin içinde ve dışında uygulanmalıdır. Elbette, yapmanız gereken ilk şey evcil hayvanınızı her gün kontrol etmek olacaktır. Pirelerin erken tespit edilmesi, evinizin ve evcil hayvanınızın daha az zarar görmesini sağlayacaktır.
Evcil hayvanınızı rahatsız edecek tek haşere pire değildir. Veterinerinizle ya da bir ilaçlama firması ile görüşmeniz, evcil hayvanınızı rahatsız eden haşerenin pire olup olmadığını anlamanızı sağlayacaktır. Size, evinize gelmeden önce, evinizi iyice temizlemenizi söyleyeceklerdir; evinizi baştan aşağı süpürmenizi, yerleri silip paspaslamanızı, bütün yatak örtülerini yıkamanızı ve var olan bütün çöplerden kurtulmanızı isteyeceklerdir.
Bu işlemleri yaptıktan sonra, ilaçlama şirketi, evinizin içinde ve dışında, pirelenmiş yerlere gerekli ilaçlamayı yapacaktır. İlaçlama teknisyeni, ilaçlamaya başlamadan önce başka işler yapmanızı da isteyebilir. Ayrıca, size ileride başka bir pire istilasını önleyebilmeniz için yapmanız gerekenleri de anlatabilir.
Pirelerin Konakçılarla Olan Yaşam İlişkisi
Pireler , insanlar, köpekler, kediler, tavşanlar, sincaplar, yaban gelinciği, sıçanlar, fareler ve kuşlar dahil olmak üzere çok çeşitli sıcak kanlı omurgalılar la beslenir. Pireler kanla ve organik atıklarla beslenebilirler. Uygun ortamı bulduğunda çok hızlı bir şekilde üreyebilirler.
Pireler normalde bir konakçı tür veya tür grubunda uzmanlaşır, ancak genellikle diğer türlerde beslenebilir ancak çoğalamaz.
Evcil Hayvanlarda Pire Olduğunu Nasıl Anlarız ?
Evcil hayvanlarda pire olup olmadığı kolayca anlaşılabilir. Şu şekillerde kontrol edilebilir.
- Kaşıntı: Evcil hayvanınız sürekli olarak normalin dışında kaşınıyorsa, pireden süphelenebilirsiniz.
- Cilt ve Tüyler: Pire olan evcil hayvanınızda tüylerde dökülme ve cildinde kızarıklıklar oluşur.
- İnsana Gelme : Pire konakçısı dışındada insanlara gelebilir, sizdede kaşıntı, ısırık benzeri bir şey olduğunda, pireden şüplenebilirsiniz.
- Gözle Kontrol: Pireler gözle görülebilir büyüklüktedirler. İyi bir gözlem ile evcil hayvanınızın üzerinde pire barındığını gözlemleyebilirsiniz.
- Işık : Pirelerin vücutları ışıkta parlar ve görünmesi kolaylaşır. Bir ışık kaynağı altında görmeniz kolaylaşır.
Pire Isırığı Nasıl Olur ?
Pire IsırığıPire ısırığı ve diğer haşerelerin ısırıkları birbirinden farklı olur. Pireler yoğun olarak bacak bölgelerinden ısırırlar. Sabah kalktınız ve vücudunuzda sırtınızda ısırıklar gördünüz ise bu pire ısırığı değildir (Muhtemelen tahta Kurusu)
Resimde görüldüğü gibi ısırıklar küçük kırmızı sivilce gibi gözükürler. Kaşınmadan sonra yayılabilir ve alerjik durumunuz var ise daha farklı şekiller alabilir.
Pire Isırığının Zararları
Doğrudan Zararları: Pirelerin ısırıkları insanlarda ve konakladığı diğer canlılarda ciddi kaşıntı hissine sahip olurlar. Pire ısırığının kaşıntı bölgesine canlılar; ısırarak, gagalayarak veya pençelerle çizerek çıkarmaya çalışırlar, buda o bölgeyi tahriş eder. Pire Isırığı ciltte bir yükseltiye sahip olur, kızarıklığa neden olur ve merkezde sivrisinek ısırığı gibi tek bir delme noktası bulunur. Isırıklar bir kaç hafta kadar kaşıntı oluşturur ve iltihaplı kalabilir. Pire ısırığı sonucu kaşıntılar sonucu tüy ve saç kaybına neden olabilir. Aşırı durumlarda anemiye neden olabilirler.
Hastalık taşıyıcısı olarak (Vektör): Pireler, canlılar arasında hastalık taşıyıcı olan vektörlerdir. Pirenin taşıdığı bakteriyel hastalıklar arasında Veba, Murin veya Endemik Tifüs ve çeşitli hastalıklar bulunmaktadır. Dünya çapında önemli bir halk sorunu olan hastalık tungazisine neden olmaktadır.
Psikolojik Zararları : Pire ısırığı kaşıntıya yol açar, pire uzaklaştıktan sonra bile sürekli bir pire ısırığı hissi uyanır. Genellikle pireli bir yere girip ısırılan kişiler pire olmasa bile kaşınmaya başlar. Kimi insanlar pire ismini duyunca bile kaşınmaya başlar.
Pire İstilası
Pire istilası çok belirgindir, özellikle bir bölgede çok yoğun şekilde yer alabilirler. Uygun konakçı ve koşullar var ise çok hızlı şekilde sayıları binleri bulabilir. O bölgede bulunan diğer canlılar sürekli olarak kaşınarak kendilerini belli ederler. Bölgeye girildiğinde hızlı bir şekilde konakçının üzerine tutunurlar ve kan emmeye başlarlar. İnsanlarda bir anda onlarcası bacaklara geldiğinde istilanın yoğunluğu anlaşılır.
Pire İstilasından Korunma Yöntemleri :
Evinizde, bahçenizde evcil hayvanınız veya sokak hayvanları var ise senede bir kaç sefer pire istilası yaşayabilirsiniz. Bundan korunmak için bazı önlemler alınmalıdır.
- Pire Ense İlaçları: Pirelerin konakçıların üstünde durmaması ve ürememesi için hayvanlar için üretilmiş ense damlaları vardır. Senede 3-4 defa düzenli ense damlalarını yaptırısanız dış parazitlerden biri olan pire hayvan üzerinde barınamaz.
- Fiziksel Kontrol : Özellikle kedilerin yavrulama dönemlerinde sıkça görülen pire, plesenta ile beslenebilir. Çevrenizde böyle bir şey olursa artıkları temizlemelisiniz. Sık sık hayvanların gezdiği noktalar kontrol edilmelidir.
- Pire İlaçlama : Eviniz veya bahçenizi senede 3-4 defa genel haşerelere karşı ilaçlatmanız koruyucu önlem olacaktır.
Pire İlaçlama
Yaşam alanlarınızda bir pire istilası ile karşılaştınız, bu durumda yapılacak tek şey profesyonel bir ilaçlama firmasından destek almanızdır. Sahada yanlış şekilde bireysel müdahale edilmiş ama sorunu çözmek bir tarafa dahada kötü hale gelmiş çok yer ile karşılaştık.
Kulaktan dolma yöntem ve ilaçlamalar kesinlikle işe yaramaz. Örneğin Kireç; Sönmemiş kireç haşerelerin vücutlarını yakarak öldürür ama piyasada sönmemiş kireç pek bulunmaz. Sönmüş kireç öldürmenin aksine pireleri dağıtarak daha geniş bir alana yayılmalarını sağlar.
Pire İlaçlama hizmetinin temelini iyi bir gözlem oluşturur. Pire kaynağını teşhis etmeden tek başına ilaçlama ile sorun çözülmez. Öncelikle kaynak tespit edilir ve kaynağa müdahele edilir, sonrasında İlaçlama ile sonuca gidilir.
Pire İlaçlaması tek seferlik uygulama değildir. Minimum 2 kere ortamın belli periyotlar dahilinde ilaçlanması gerekmektedir. Bu periyot ve diğer bilgileri ortamı ziyaret eden teknik ekip verecektir
